Βυζαντινό νόμισμα

Το Βυζαντινό κράτος είναι ο απ’ ευθείας απόγονος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Έτσι κληρονόμησε και το κοινωνικό της σύστημα. Στην ιδιαίτερα ανεπτυγμένη λοιπόν για τα δεδομένα της εποχής αστική οικονομία, όπου επικρατούσε σε σημαντικό βαθμό η νομισματική οικονομία ήταν αναγκαίο ένα ασφαλές και κοινά αποδεκτό μέσο συναλλαγών, δηλαδή ένα σταθερό νόμισμα. Τη σημασία του σταθερού νομίσματος επέβαλλε και η γραφειοκρατική δομή της δημόσιας διοίκησης και του έμμισθου στρατού. Σε μια αυτοκρατορία που εξουσίαζε περί τα 50 εκατομμύρια υπηκόους, με μια γραφειοκρατική διοικητική μηχανή 30.000 υπαλλήλων, 200.000 τοπικών αξιωματούχων και περί τους 600.000 στρατιώτες (τα στοιχεία αναφέρονται στον 4ο αιώνα) ήταν αναγκαία η ύπαρξη ενός σταθερού νομίσματος για τη φορολόγηση του πληθυσμού που θα επέτρεπε την σταθερή μισθοδοσία του στρατού και την απρόσκοπτη λειτουργία της γραφειοκρατικής μηχανής. Η αναταραχή που γνώρισε η ρωμαϊκή αυτοκρατορία τον 3ο αιώνα κλόνισε σημαντικά και τη σταθερότητα του νομίσματος, το οποίο υποτιμήθηκε επανειλημμένα.

Πίνακας περιεχομένων 1 Η Εποχή της νομισματικής σταθερότητας

Η Εποχή της νομισματικής σταθερότητας

Ο Μ. Κωνσταντίνος μετά την αποκατάσταση της σταθερότητας αποφάσισε να καθιερώσει ένα νέο σταθερό νομισματικό σύστημα για τις πληρωμές του Ρωμαϊκού-Βυζαντινού κράτους και τις εμπορικές συναλλαγές. Σύμφωνα με το σύστημα που εισήγαγε ο Κωνσταντίνος το νόμισμα, που ονομαζόταν Solidus (=Σόλδιο, το μεταγενέστερο νόμισμα), ζύγιζε 4,54 γραμμάρια (24 καρατίων), δηλαδή ήταν ίσο με το 1/72 της λίτρας χρυσού. Επίσης υπήρχαν και υποδιαιρέσεις, χρυσά νομίσματα αξίας 1/2 και 1/3 του Σόλδιου, τα Semisses και τα Τremisses. Επίσης υπήρχαν υποδιαιρέσεις σε αργυρά και χάλκινα νομίσματα, τα μιλιαρήσια, τα κεράτια και οι φόλλεις. Οι υποδιαιρέσεις του Βυζαντινού νομίσματος ήταν ως εξής:
Χρυσό νόμισμα: Το Σόλδιο
Αργυρά νομίσματα:Το Μιλιαρήσιο και το Κεράτιο. 1 Σόλδιο=12 Μιλιαρήσια. 1 Μιλιαρήσιο=2 Κεράτια.
Χάλκινα Νομίσματα:Φόλλεις. 1 Κεράτιο=12 Φόλλεις
Κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο υπήρχε αστάθεια ως προς την αξία των χάλκινων νομισμάτων. Η κατάσταση σταθεροποιήθηκε επί Αναστασίου Α΄ ο οποίος έκοψε νομίσματα αξίας 5, 10, 20, 40 Φόλλεων. Από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου μέχρι τα μέσα του 11ου αιώνα το Βυζαντινό κράτος ουδέποτε κήρυξε στάση πληρωμών, καταφέρνωντας πάντα να κρατά σταθερή την αξία του νομίσματος, το οποίο χάρη στη σταθερότητά του κατέστη το επίσημο μέσο συναλλαγών όλου του μεσογειακού κόσμου, σύμφωνα δε με την παράδοση το νόμισμα χρησιμοποιείτο σε ολόκληρο τον τότε κόσμο, από της Ινδία μέχρι τον Ατλαντικό.